Efficiënte markt hypothese
De mening van academici over de voorspelbaarheid van beurskoersen wordt voornamelijk gedomineerd door de efficiente markt theorie/hypothese (EMT).
Samengevat stelt deze theorie dat beurskoersen niet voorspelbaar zijn omdat marktpartijen beschikbare informatie direct doorverwerken in de prijzen en daarmee diezelfde informatie nutteloos maken voor andere marktpartijen.
"Beleggen op de aandelenmarkt waarbij anderen geloven dat de markt volledig efficiënt is, is als bridge spelen met iemand die gelooft dat het geen zin heeft om naar de kaarten te kijken."
- Warren Buffett
Een logisch gevolg van deze theorie, zoals van Horne (1992) beschrijft, is dat een buy-and-hold strategie in de effectenhandel de meest verstandige keuze is.
In meerdere academische onderzoeken is aangetoond dat het overgrote deel van de professionele actieve belegger niet in staat is om het beter te doen dan de benchmark, voorbeelden van deze onderzoeken zijn Sharpe (1966) en jensen(1968).
Dit wordt over algemeen gezien als bewijs voor de stelling dat actief beleggen geen nut heeft en dat beleggers veel meer gebaat zijn bij het voeren van een passieve beleggingsstrategie.
Het afgelopen decennium hebben wetenschappers meer en meer voorbeelden gevonden van fenomen die niet pasen binnen het framework van de EMT.
Deze anomaliëen zijn gedocumenteerd op meerdere gebieden.
In de literatuur wordt er voornamelijk op twee manieren getracht de Efficiente Markt hypothese te verwerpen.
De eerste heeft betrekking op het aantonen van volgtijdelijke verbanden tussen de aandeelrendementen.
In effeciente markt bestaan deze verbanden niet.
De andere manier bestaat uit het ontwerpen van zogenaamde trading rules, waarmee wordt getracht een buitengewoon rendement te behalen.
Dit buitengewone rendement dient dan weer getoetst te worden aan een prijsvormingsmodel.
Beide methode zijn in principe geschikt om ineffecienties aan te tonen.
Hierbij kan stellen dat de de wat oudere onderzoeken vooral gericht waren op het buitengewone rendement.
De recentere onderzoeken zijn vooral gericht op het aantonen van correlaties tussen de aandeelrendementen.
Hiervoor worden steeds complexere methoden gebruikt.
De ontwikkeling van de computer heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan deze verschuiving.
Bestaand empirisch onderzoek naar het nut van technische handelsregels is grofweg op te splitsen in twee onderzoeksgebieden:
- de voorspellende waarde van trendvolgende technoieken, volume en prijspatronen
- het nut van relatieve sterkte-analyse en contrair beleggen.
Er is in de literatuur van de financiering en beleggen, aan weinig onderwerpen zo veel aandacht besteed als aan de efficiente markt theorie.
De efficiente markttheorie zegt dat de beleggers rationele beslissingen nemen en dat vrijgekomen informatie direct in de koersen wordt verwerkt.
Volgens deze theorie heeft het geen zin om op basis van vrijgekomen informatie, zoals bekendmakingen jaarcijfers, managementverandering, overnames, maar ook historische koersinformatie en dergelijke te gaan handelen.
Ten eerste, omdat deze informatie al direct in de informatie is verwerkt, zodat de meeste beleggers per saldo te laat zijn.
Ten tweede, omdat de vrijgekomen informatie op een rationele manier al in de koers is verwerkt.
Dit laatste betekent dat de beleggers de informatie puur op het economische of fundamentele nut beoordelen.
Alleen die informatie waarvan geacht wordt dat zij koersinvloed heeft, wordt precies op de juiste wijze (dus door allen op dezelfde manier) geïnterpreteerd en in de koersen verwerkt.
De EMH heeft volgens de economist (1993) twee belangrijke effecten teweeg gebracht.
De ultieme consequentie van deze theorie is dat de markt niet verslagen kan worden.
De enige zinvolle strategie zou het volgen van een brede marktindex zijn.
De interesse in passieve beleggingsstrategien nam enorm toe.
In de Veringde Staten bedraagt het vermogen dat is belegd in índex funds tot een bedrag $500 mrd.
Het tweede effect werd veroorzaakt door het capital asset pricing model.
Dit model geeft de relatie weer tussen het risico en rendement.
De beleggers ontdekten dat een hogere rendement gepaard gaat met een hogere volatiliteit van de belegging.
Fama (1970) onderscheidt drie niveaus van van efficientie:
1) De zwakke
2) De semi-sterke
3) De sterke
Onder andere Brealey & Meyers(1991) geven aan waarom markten efficient zouden zijn.
De EMT redereneert dat concurrentie tussen technische analisten er voor zorgt dat deze groep beleggers historische informatie reflecteert in de huidige prijzen en daarmee diezelfde historische informatie nutteloos maakt voor anderen.
Een markt tendeert dus juist naar efficientie omdat marktpartijen hisorische en huidige informatie wegarbitreren.
Voorwaarden voor markteffecientie Keuhner en Renwick (1988) vatten in hun artikel de voorwaarden van de efficiente markt hypothese goed samen.
Zij hebben uit de literatuur over de EMH vijf gemeenschappelijke voorwaarden voor efficientie gevonden.
Deze worden hier kort samengevat:
1) De aanwezigheid van een effectieve informatiestroom. Dit is noodzakelijk voor de volledige weerspiegeling van de informatie in de prijzen.
2) Beleggers moeten volledig rationeel zijn. Deze rationaliteit omvat zowel de keuze van de belegger als zijn verwachtingen en zijn geloof.
3) De mogelijkheid tot snelle prijswijzigingen als gevolg van het beschikbaar komen van nieuwe informatie.
4) Het is van groot belang dat de transactiekosten zo laag zijn dat de beleggers niet worden beinvloed in hun investeringsbeslissing 5) De markt voldoende liquide zijn.
De belegger moet continue de mogelijkheid hebben om zijn beleggingen te kunnen verhandelen.
In de wetenschappelijk literatuur wordt vaak onderscheid gemaakt tussen nodige en voldoende voorwaarde.
De besproken voorwaarden behoren tot de categorie voldoende voorwaarde.
Indien aan van deze voorwaarde niet voldaan is, impliceert dit niet perse dat er sprake is van efficientie.
Fama (1970) concludeert in zijn artikel dat de markt aan drie van de genoemde voorwaarden moet worden voldaan.
Namelijk, lage transactiekosten, de aanwezigheid van een effectieve informatiestroom en rationaliteit van de beleggers.
Hij stelt dat dat deze drie factoren in meer of mindere mate afwijken van de gestelde voorwaarden en mogelijke oorzaaken van ineffecientie kunnen vormen.
Efficiente markt paradox Stel dat iedere belegger er vanuit gaat dat alle financiele markten volledig efficient zijn.
Dit zou betekenen dat alle beleggingsobjecten correct geprijsd zijn.
Er bestaan dan geen mogelijkheden om te arbitreren of winst te maken op over-of ondergewaardeerde aandelen.
De paradox van de efficiente markten is nu dat als iedere investeerder zou geloven dat een markt efficient is, niemand zich bezig zou houden met waarderen van financiele waarden met als gevolg inefficiente markten.
Dit heeft weer als gevolg dat beleggingsobjecten niet langer correct geprijsd zijn.
Vermogensmarkten zouden wel even efficient kunnen zijn, maar nooit lang efficient blijven.
EMH en buitengewoon rendement De EMH stelt als voorwaarde voor efficientie dat alle relevante informatie wordt weerspiegeld in de huidige prijs van een beleggingsobject.
Dit betekent dat m.b.v. de informatie geen buitengewoon rendement kan worden behaald omdat de prijs zich al aangepast heeft aan deze informatie.
Een buitengewoon rendement wordt gedefineerd als meer rendement dan wordt gerechtvaardigd door het risico dat wordt gelopen.
Om te bepalen of een rendement een buitengewoon rendement is, moet eerst worden bepaald vastgesteld wat het gewone rendement is, gegeven het risicoOm dit te bepalen dient er gebruik te te worden gemaakt van een zogenaamd prijsvormingsmodel.
Een prijsvormingsmodel geeft een benadering voor het geeiste rendement bij een bepaald risico.
Een bekend model is het Capital Asset Pricing Model (CAPM).
Bij het gebruik van van een model ter bepaling van het normale rendement doet zich een probleem voor.
Dit probleem wordt door Fama (1970) verwoord als het Joint hypothesis probleem.
Het testen van de EMH komt er in praktijk op neer dat naast het toetsen van de EMH altijd een prijsvormingsmodel wordt getest.
Het is niet mogelijk om de EMH te testen zonder hierbij een prijsvormingsproces te betrekken.
Dit heeft als gevolg dat de onderzoeksresultaten altijd voor een deel worden toegewezen aan de ineffecientie en voor een een deel aan de werking van het prijsvormingsmodel.
Dit maakt de EMH in principe ontoetsbaar.
In de praktijk wordt de EMH getoets onder de veronderstelling van de juistheid van het gebruikte prijsvormingsmodel.
De efficiente-markttheorie klopt echter op twee belangrijke punten niet.
Ten eerste, informatie wordt niet direct in de koersen verwerkt.
Integendeel, informatie wordt juist geleidelijk bekend bij verschillende groepen beleggers.
Het zal duidelijk zijn dat beleggers met zogenoemde inside information al lang hebben gehandeld, en dat professionele handelaren die de markt nauwkeurig volgt weer eerder is dan de particuliere belegger, die pas na zijn werk tijd heeft om de markten te analyseren.
Sommigen beweren dat inside information geen belangrijke rol speelt.
Dat is onjuist: wat in kranten naar buiten komt als handelen met voorkennis is slechts het topje van de ijsberg.
Alexander Elder schrijft in zijn boek Trading for living:de handel voorkennis trachten terug te brengen is net als proberen ratten op een boerderij kwijt te raken.
Pesticiden kunnen ze onder controle houden, maar uitroeien kunnen we ze niet.
Slimme mannen of vrouwen handelen niet met inside information, maar ze geven die door aan hun golfmaatjes.
En later krijgen ze weer een gunst terug.
Het netwerk van inside trading is veilig zolang de deelnemers zich aan de de gedragscode houden en niet al te hebzuchtig worden.
Warren buffet een van de meest succesvolle beleggers van deze tijd zei hierover: Ik vind het fascinerend om te zien hoe de heersende leer zoveel mensen kan laten denken dat de aarde plat is.
Beleggen in markten waarvan de meeste mensen denken dat die efficient is, is, is hetzelde als bridgen met iemand die het niet nodig vindt naar de kaarten te kijken.
Elder heeft tot slot als mening dat de fout van de efficiente markttheorie is dat het kennis gelijk stelt met actie.
Quote:
I'd be a bum on the street with a tin cup if the markets were efficient.
- Warren Buffett, on the efficient market hypothesis
Gebruikte begrippen in efficiente markt hypothese
Onderstaande begrippen die in bovenstaande tekst zijn gebruikt zijn elders op deze site gedefinieerd.
aandelenmarkt
... Onder het meer abstracte begrip aandelenmarkt verstaan we het niet als zodanig zichtbare geheel van formele en informeel geregelde beurzen...Lees meer
actief
... Het actief is spreektaal voor de actiefzijde ofwel de linkerkant of de debetzijde van een balans van een onderneming...Lees meer
actieve belegger
... Men spreekt wel van een actieve belegger bij een belegger die regelmatig effecten koopt en verkoopt meestal in de...Lees meer
analyse
... De term analyse komen we in de beleggingswereld vaak tegen. Afhankelijk van de context kan het begrip verschillende betekenissen hebben...Lees meer
asset
... met een asset of vermogensobject wordt een object bedoeld dat een deel van een vermogen vertegenwoordigt dit kan zowel een...Lees meer
basis
... In de goederentermijnhandel is de basis het verschil tussen de contante prijs van een commodity en de koers van de...Lees meer
beleggen
... we spreken van beleggen als we geld investeren in obligaties of leningen of mede eigenaar worden van een onderneming door...Lees meer
belegger
... Onder een belegger verstaan we een bedrijf of persoon die zich bezighoudt met het beleggen van overtollige geldmiddelen teneinde hier...Lees meer
benchmark
... Onder een benchmark verstaan we een bepaalde maatstaf een financi ële meetlat of een bepaald ijkpunt waarmee het resultaat van...Lees meer
betekenen
... met het begrip betekenen waarbij men ook wel spreekt van het uitbrengen van een exploot bedoelt men het ter kennis...Lees meer
beter
... beter is een beursterm voor licht hogere koersen dus in de zin van "de koersen waren over het algemeen beter dan...Lees meer
bijdrage
... de bijdrage is een ander woord voor de brutomarge ofwel het verschil tussen de opbrengsten van een bepaald product en...Lees meer
buy and hold
... buy and hold ofwel kopen en behouden is waarschijnlijk de simpelste strategie die een aandelenbelegger kan hanteren...Lees meer
concurrentie
... onder concurrentie mededingen of wedijveren verstaan we de strijd tussen bedrijven onderling om een sterke positie op een markt te...Lees meer
effecten
... stel dat we een beleggingsportefeuille op gaan bouwen dan worden we geconfronteerd met een veelheid aan mogelijkheden om in te...Lees meer
effectenhandel
... met het algemene begrip effectenhandel bedoelen we de aan en verkoop van effecten die tot stand komt via de bemiddeling...Lees meer
financiering
... houdt de manier in waarop een huishouding aan geld komt om de uitgaven te vergroten bijvoorbeeld hoe een gezin aan...Lees meer
handel
... we spreken in het algemeen van handel als we het ene goed omwisselen tegen een ander goed...Lees meer
hold
... een hold of hold advies is het advies om een fonds in portefeuille te houden wanneer men het reeds in...Lees meer
investeerder
... een investeerder is iemand die geld in ondernemingen als startende bedrijven steekt in de hoop daar een beter rendement mee...Lees meer
jaarcijfers
... de jaarcijfers van een onderneming zijn een serie documenten dat de balans en de verlies en winstrekening bevat...Lees meer
koers
... iedere belegger weet wat een koers is nietwaar hoewel? elder beschrijft in zijn boek een aantal denkbeelden die aardig tot...Lees meer
koersinformatie
... onder koersinformatie verstaan we alles wat met koersvorming zowel actueel als in de tijd gezien te maken heeft...Lees meer
lang
... lang is een weinig gebruikte vertaling van het engelstalige long indien we spreken van long of een longpositie hebben we...Lees meer
laten
... onder laten verstaan we het afgeven van koersen waartegen men effecten of valuta wil verkopen ook wordt het gebruikt als...Lees meer
liquide
... er wordt gesproken van liquide effecten wanneer er veel handel is zeker als het fonds op verschillende beurzen verhandeld...Lees meer
markt
... we kunnen een markt in een meer abstracte zin definiëren als een plaats waar vraag en aanbod samenkomen denk daarbij...Lees meer
marktindex
... een marktindex is hetzelfde als een beursindex...Lees meer
model
... een model is een versimpelde afbeelding van de werkelijkheid die echter eenvoudiger te manipuleren of te doorzien is...Lees meer
particuliere belegger
... een particuliere belegger is een belegger die gewoon uit een persoon van vlees en bloed bestaat en die het...Lees meer
prijs
... de prijs is de tegenwaarde in geld die voor een product of dienst betaald moet worden soms is er sprake...Lees meer
rendement
... het rendement is de opbrengst van een beleggingsobject in procenten van de koerswaarde over een bepaalde periode...Lees meer
risico
... klik op de afbeelding voor een vergroting risico is een vreemd begrip waarbij iedereen weet wat we ermee bedoelen maar slechts...Lees meer
saldo
... onder het saldo van een rekening verstaan we het bedrag dat overblijft als alle bijboekingen en afboekingen zijn verwerkt...Lees meer
stellen
... onder het stellen verstaan we het geven van twee prijzen – een biedprijs en een laatprijs – waartegen de afgever...Lees meer
strategie
... bij bedrijven spreken we van de strategie bij het beleid dat de onderneming nastreeft om bepaalde doelen te bereiken de...Lees meer
trading
... trading is het veelgebruikte begrip voor handel op de financiële markten en de termijnmarkten voor grondstoffen voor de korte tot...Lees meer
transactiekosten
... het zogenaamde transactiemotief is een motief voor het aanhouden van kasgeld en andere primaire liquiditeiten om verschillen in het patroon...Lees meer
vermogen
... onder het vermogen bij een onderneming verstaan we de bronnen waaruit een bedrijf de middelen heeft aangetrokken om het te...Lees meer
verwachtingen
... verwachtingen op elk gebied spelen een grote rol in de economische en financiële wereld en kunnen vaak van grote betekenis...Lees meer
waarde
... de waarde van iets is in het algemeen het geldbedrag dat iets vertegenwoordigt de waarde wordt doorgaans gevonden door de...Lees meer
waarden
... met het begrip waarden benoemen we in de effectenwereld waardepapieren in allerlei vormen met name uiteraard effecten...Lees meer
werk
... in het algemeen bedoelen we met werk de betaalde productiefactor arbeid in het productieproces werk dat vrijwillig wordt verricht zonder dat...Lees meer
winst
... een onderneming verkoopt producten of verleent diensten en realiseert daarmee de omzet...Lees meer
Begrippen waar efficiente markt hypothese in voorkomt
Onderstaande begrippen zijn elders op deze site gedefinieerd en deze term komt daar in voor.
semi sterke vorm efficiënte markt
... de semi sterke vorm efficiente markt hypothese gaat uit van het principe dat alle alle...Lees meer
sterke vorm efficiënte markthypothese
... de sterke vorm van de efficiente markt hypothese gaat uit van het principe dat alle historische...Lees meer
