Representatie bias
Een effect dat de besluitvorming van traders flink nadelig beïnvloedt, is de zogenaamde representatie bias. Wat exact de definitie van representatie bias is, is lastig maar we leggen het even uit op basis van een voorbeeld uit de vertrouwde traderswereld.
 |
| Een barchart (rood) vindt u in het bovenste deel van de grafiek. |
Een barchart is niet de markt
Markten beelden we af met candlesticks, lijncharts, barcharts of wat uw favoriete manier van weergeven ook is. Deze vormen van weergave van de markt gaan daarna een eigen leven leiden. Het lijkt daarmee alsof ze de markt zelf zijn. De chart is de markt geworden. Maar het is in feite niet dan een hulpmiddeltje om de markten overzichtelijk te houden.
Men ziet een bar als het effect van een dag handel op de markt. Het gaat om de bar. Of de candle. En niet meer om de markt. Die is naar het tweede plan gegaan en de representatie, de bar, candle of wat dan ook, is het onderwerp van studie geworden. En die verschuiving noemen we de representatie bias.
Waarom zijn barcharts zo belangrijk?
Waarom is een barchart nu eigenlijk zo belangrijk? Simpel. Een barchart is belangrijk omdat iedereen in de financiële wereld dat vindt. Dat is eigenlijk de voornaamste reden. Als je begint met het bestuderen van markten is de barchart nu eenmaal het eerste dat je gaat leren. Commercieel geleverde grafieken zijn altijd in barchart of candlestick formaat. Dus het is helemaal niet vreemd dat je als trader in deze grafieken gaat denken als je het over de markt hebt.
 |
| Een candlestick chart vindt u in het bovenste deel van de grafiek |
Wat de barchart laat zien
Het enige dat ze echt laten zien is waar de relatieve plaatsen van de openkoers, hoogste koers , laagste koers en de slotkoers lagen. Hoe de markt zich verder bewogen heeft is niet te zien. Wat de barchart bijvoorbeeld niet laat zien
- Maar de grafiek laat niets zien over volgorde. Vloog de koers direct na de open naar het hoogste punt om direct terug te vallen en er die dag niet meer in de buurt te komen?
- Of viel de markt vlak voor de close fors omlaag om vlak voor de close weer wat terug te krabbelen?
- Hoe was de verdeling over de dag?
- Was het levendig of zijn dit de enige koersen die vandaag op het bord zijn geweest?
- Was er een duidelijk dominante koers waar de markt steeds weer naar terug kwam?
- Ging het om veel nieuwe posities? Of werden er vooral veel bestaande posities gesloten?
- Waren er een paar grote beleggers met grote posities in de markt of waren er juist veel kleine beleggers met kleine posities?
- Hoeveel posities staan er open?
- Wat is het sentiment? Is het positief? Of is er juist een negatief sentiment?
- Waar liggen veel stops van handelaren?
- Was er een rare piek naar boven die direct gecorrigeerd werd met een piek omlaag? Daarmee een hoogste en laagste punt neerzettend dat nergens op slaat?
- Wat is de verwachting van de handelaren voor de nabije toekomst?
- en met enig nadenken weet u zelf beslist ook nog wel iets.
Minuutgrafieken als oplossing?
Overgaan op een minuutgrafiek lost een deel van deze problemen op. Maar was nu juist niet het doel van de dagelijkse barchart of candlestickchart om een snelle indruk te geven van de markt? Dan schieten minuutgrafieken hun doel volkomen voorbij, nietwaar?Steunen en weerstanden in grafieken
Veel handelaren zien in hun grafieken allerlei steunen en weerstanden terug. En de koersen die bij die steunen en weerstanden behoren worden behandeld alsof ze daadwerkelijke fenomenen zijn. Door een andere schaalverdeling van de grafiek (bijvoorbeeld van lineair naar logaritmisch) te kiezen verdwijnen deze belangrijke koersen weer als sneeuw voor de zon. Maar alleen door een technische aanpassing van onze grafiek door een wijziging op onze computer is de markt daarbuiten echt niets veranderd. Als er al een steunwaarde was is die er nog steeds. Was die steunwaarde er eerst niet dan is die er nog steeds niet.Het loerende gevaar
Het is dus gevaarlijk om een markt te beoordelen op basis van een grafiek. Die grafiek geeft hooguit een beperkt aspect van de markt weer. Maar je ziet nooit de markt als geheel. Handelen op de markten vereist veel meer studie en het verkrijgen van meer inzicht dan dat met gewoon kijken naar een grafiek te halen valt. Een grafiek is handig. Een grafiek is alleen een hulpmiddeltje met heel veel beperkingen. De grafiek is zeker niet de markt zelf
Let op met de representatie bias
De representatie bias kan je als trader dus behoorlijk op het verkeerde been zetten. Het scheelt al enorm als je je bewust bent van het bestaan. Maar dat is helaas niet iedereen. En erger nog, deze bias is er eentje uit een flinke lijst.
Andere voorbeelden van bedrieglijke effecten en biases
Andere belangrijke factoren die een rol spelen bij het verklaren van het gedrag van traders en beleggers zijn ondermeer:
Aversie voor verliezen effect
Risico aversie
Al Uitgegeven geld effect
Dispositie effect
Uiteindelijke uitkomst effect
Prijsverankering
Kuddeeffect
Te snelle conclusies effect
