Ponzi schema
Een "ponzi schema" is de verzamelnaam van een aantal dubieuze of zelfs frauduleuze technieken die bedoeld zijn om mensen geld uit de zak te kloppen. Een goed voorbeeld zijn de zogenaamde pyramidespelen. Het principe is altijd hetzelfde. Aan degenene die eraan deelnemen wordt een extreem hoog rendement beloofd, en dit wordt zelfs uitbetaald, maar het wordt betaald vanuit de inleg van de nieuwe deelnemers. Die nieuwe deelnemers zijn hun inleg dus altijd kwijt.
 |
| Ook het legale cryptogeld wordt ten onrechte nogal eens voor een ponzischema uitgemaakt. Klik op de afbeelding |
Hij had een groot aantal baantjes om in leven te blijven maar uiteindelijk streek hij in 1917 neer in Boston.
Hier ontdekte hij in 1919 het mechanisme waaraan hij later zijn naam heeft gegeven. De eerste transacties waren met postzegelcoupons. Deze werden gekocht in landen met een slechte economie en omgeruild in Amerika, waar de postzegels weer in geld werden omgezet.
Want een dergelijke coupon kostte in het land van aankoop misschien een paar centen maar kon voor de werkelijke waarde worden ingewisseld. Volgens Ponzi was hiermee een rendement van meer dan 400 procent haalbaar. Natuurlijk waren velen geneigd om mee te doen en Ponzi maakte er een bedrijfje van. In december 1919 startte hij de The Security Exchange Company.
The Security Exchange Company beloofde 50 procent rendement in 90 dagen. En de als altijd hebzuchtige wereld dook erop, zonder verder te kijken. De mensen stonden in een lange rij voor zijn kantoor om er maar van te kunnen profiteren. Sommigen staken er letterlijk alles in wat ze bezaten.
Maar de zaak liep uit de hand. De posterijen weigerden verder om mee te doen, maar de verplichtingen, inclusief de torenhoge rentes moesten wel worden voldaan. Daarom gebruikte Ponzi de inleg van de latere deelnemers om aan zijn verplichtingen te voldoen. Maar deze investeerders van het eerste uur maakten, omdat ze hun geld inderdaad kregen, een hoop reclame voor het systeem.
Ponzi en zijn staf konden het niet aan, en het geld schijnt letterlijk in bergen in zijn kantoor gelegen te hebben. Er wordt geschat dat Ponzi rond de 1 miljoen dollar per week verdiende. En hij paste zijn levensstijl daaraan aan.
Uiteraard had alles de grote belangstelling van de autoriteiten, maar omdat iedereen nog zijn geld kreeg klaagde er niemand en was er geen enkele reden van die kant om in te grijpen. De doodsteek leek te komen van een artikel in de krant, dat vragen stelde bij de aanpak en vroeg om een accountantscontrole. Deze kon Ponzi uiteraard niet overleggen.
Er ontstond een lichte paniek onder de investeerders die hun geld terug wilden. Ponzi gaf hen het geld inderdaad terug. En weer was Ponzi de held die zijn verplichtingen keurig nakwam.
Ponzi verkeerde in de hoogste kringen in de USA, en er gingen stemmen op dat hij aan een politieke carriere moest gaan werken.
Ponzi werd gezien als een held. En hij ging door. Hij opende een soort bank, de Charles Ponzi Company,en had plannen om rond de gehele wereld vestigingen te openen. Opmerkelijk was dat hij zijn enorme kapitaal niet gewoon in zijn zak stak en vertrok, zoals de meeste oplichters doen, maar gewoon bleef zitten.
Op 10 augustus 1920 verklaarden banken, kranten en accountants dat Ponzi gewoon failliet was.
Er kwam boven water dat hij eerder wegens kruimeldiefstalletjes, kleine oplichtingszaakjes en mensensmokkel was veroordeeld en ook dat deed het beeld dat men van hem had geen goed.
Op 13 augustus werd Ponze gearresteerd maar op een borgtocht van $25.000 weer vrijgelaten.
Dezelfde dag werd hij opnieuw gearresteerd, dit keer door de federale autoriteiten, en opnieuw op dezelfde borgtocht vrijgelaten.
Er ontstond een enorme chaos. Niet alleen de bedrijven van Ponzi waren failliet maar ze sleepten nog een aantal bedrijven en banken mee in hun ondergang. Uiteindelijk is er een schuld van 14 miljoen dollar (vandaag de dag ongeveer 140 miljoen dollar) overgebleven. Dit was genoeg geld om 160.000.000 postzegelcoupons te kopen. Maar er zijn er slechts twee daadwerkelijk aangekocht.
Ponzi kreeg vijf jaar gevangenisstraf, waar later nog 7 jaar bijkwamen van een andere rechtbank.
Hij werd tijdelijk vrijgelaten tegen een borgsom, maar verdween in het niets. Toch dook hij later onder de naam Charles Borelli weer op in Florida. Hier zette hij opnieuw een pyramidespel op, gebaseerd op de aan- en verkoop van landkavels.
En hij belandde weer voor 2 jaar in een gevangenis in Florida. Daarna werd hij teruggezonden naar Boston om de rest van zijn gevangenisstraf uit te zitten. In 1934 ging hij terug naar Italie.
En opmerkelijk genog had hij op dat moment nog steeds een grote schare volgelingen. Hij stief uiteindelijk in 1949 in moest op kosten van de liefdadigheid begraven worden. Van zijn enorme kapitalen kon geen $75 meer betaald worden.
Maar ook anno 2008 kan er met een Ponzischema nog goed geld verdiend worden, zo toonde de 70-jarige oud NASDAQ topman Madoff aan. En we zien ook dat het dan niet een stelletje dommige goedgelovige beleggers zijn, want Europa’s grootste bank HSBC is mogelijk ruim 770 miljoen euro kwijt. De Spaanse bank Santander heeft zelfs 2,3 miljard euro verloren.
De totale schade wordt becijferd op minimaal 50 miljard dollar.
Vermoed wordt dat Bernhard Madoff de grootste beleggingszwendel ooit, een bedrag van rond de 50 miljard dollar, heeft op weten te zetten. Ook veel filantropische fondsen, onder meer een van regisseur Steven Spielberg, hebben grote sommen geld via de fraudeur belegd. Madoff was daarnaast oook een gezien figuur in bemiddelde joodse kringen en trok veel beleggingen uit die hoek aan omdat hij er min of meer bllindelings vertrouwd werd.
Gebruikte begrippen in ponzi schema
Onderstaande begrippen die in bovenstaande tekst zijn gebruikt zijn elders op deze site gedefinieerd.
bank
... Een bank ook wel bankinstelling genomed is een bedrijf uitoefent krachtens de wet toezicht kredietwezen een bank dient dan ook als...Lees meer
boven water
... de term boven water vinden we bij een activa die in werkelijkheid meer waard is dan de de boekwaarde...Lees meer
coupon
... een coupon is een rentebewijs bij obligaties de coupon bevat de vervaldatum de dag van uitbetalen en het bedrag aan rente...Lees meer
economie
... het begrip economie heeft meerdere betekenissen namelijk 1 de behoeftebevrediging in een bepaald gebied bijvoorbeeld de economie van nederland...Lees meer
euro
... de euro is de munteenheid van de europese unie ingevoerd in 2001 en eerder in de financiële wereld de deelnemende...Lees meer
failliet
... onder de failliet of in het engels de "bankrupt" verstaan we de persoon die niet meer in staat was zijn...Lees meer
geld
... het ons maar al te bekende geld is in feite een geformaliseerde vorm van koopkracht of van vermogen...Lees meer
hoek
... in de tijd dat de beurs nog een echte fysieke vloer had waarop gehandeld werd was deze vloer onderverdeeld in...Lees meer
hoop
... het woordje hoop is in de...Lees meer
kant
... onder de kant verstaan we de bepaalde zijde van een markt of beursnotering welke notering betrekking heeft op de biedprijs...Lees meer
kapitaal
... we onderkennen verschillende vormen van kapitaalhet reële kapitaal ook wel kapitaalgoederen is een van de productiefactoren naast natuur en arbeid...Lees meer
kopen
... als iemand van een ander een goed verkrijgt met een bedrag in geld als tegemoetkoming dan noemen we dit...Lees meer
kosten
... kosten zijn de in geld uit te drukken waarde van hoeveelheden productiefactoren die bij de productie van goederen en diensten...Lees meer
madoff
... begin 2009 werden beleggers over de gehele wereld opgeschrikt door een grootscheepse beleggingsfraude in wat later de madoff zaak zou...Lees meer
min
... de term min wordt gebruikt in de verbinding "in de min staan" wat staat tegenover "een plus noteren"...Lees meer
nasdaq
... de national association of security dealers automated quotations ofwel de nasdaq is de electronische schermenbeurs van new york waar met...Lees meer
procent
... de begrippen procent en procentpunt worden nog al eens door elkaar gehaald en zijn het beste te verklaren aan de...Lees meer
reclame
... onder het maken van reclame verstaan we het overbrengen communiceren van een boodschap door een adverteerder met de bedoeling zijn...Lees meer
rendement
... het rendement is de opbrengst van een beleggingsobject in procenten van de koerswaarde over een bepaalde periode...Lees meer
waarde
... de waarde van iets is in het algemeen het geldbedrag dat iets vertegenwoordigt de waarde wordt doorgaans gevonden door de...Lees meer
zaak
... De term "goed" en zaak worden vaak gebruikt om een vorm van bezit aan te duiden dat als zodanig goed herkenbaar is....Lees meer
zitten
... het begrip zitten in de effectenwereld wordt gebruikt in de zin van "blijven zitten op een aandeel " of "blijven...Lees meer
