budgetmechanisme
Het budgetmechanisme komen we als economisch model niet veel meer tegen
De beslissingen over het allocatieprobleem kunnen behalve door het min of meer zelfregulerende marktmechanisme ook op een meer centraal niveau worden genomen.
Dan gaat het om een vrij beperkte groep beslissers, op landelijk niveau de centrale overheid, die hun besluiten vastleggen in een begroting of budget.
In dat geval hebben we met een zogenaamd budgetmechanisme te maken.
We onderscheiden twee varianten:
- het bureaucratisch budgetmechanisme;
- het democratisch budgetmechanisme.
Het bureaucratisch budgetmechanisme noemen we ook wel kortweg het planmechanisme.
We vonden dit voorheen terug in de oostbloklanden toen deze nog volgens de communistische leer werden bestuurd.
Hierbij legde men op centraal niveau bijna alle beslissingen vast in een plan, meestal een meerjarenplan, dat dan wordt opgelegd aan de mensen die volgens dat plan moeten handelen.
Er bestaat een gezagsverhouding van meerderen tegenover minderen.
We vinden het bureaucratisch budgetmechanisme nog wel binnen onderwijsinstellingen, binnen sommige, vooral grotere ondernemingen, in ambtelijke organisaties zoals een departement, en ook hier en daar nog in een land als geheel.
Een voorbeeld is Noord Korea.
De meeste landen die hun allocatieproblemen via een bureaucratisch budgetmechanisme probeerden op te lossen zijn daar de laatste jaren wel van afgestapt.
Denk aan landen als Polen, Roemenie, Bulgarije, Hongarije etc.
Het democratisch budgetmechanisme komen we tegen waar een financieel beleid wordt voorgelegd aan de kiezers; bij dat beleid hoort een begroting.
Bij meerderheid van stemmen wordt er over die begroting besloten.
We komen het democratisch budgetmechanisme tegen in meer democratisch georganiseerde ondernemingen en bij de overheid .
Gebruikte begrippen in budgetmechanisme
Onderstaande begrippen die in bovenstaande tekst zijn gebruikt zijn elders op deze site gedefinieerd.
allocatieprobleem
... onder het allocatieprobleem verstaan we het bepalen van de optimale manier waarin de productiefactoren gebruikt worden om de economie...Lees meer
begroting
... Onder een begroting verstaan we een overzicht van de verwachte ontvangsten en voorziene uitgaven voor een bepaalde meestal...Lees meer
democratisch budgetmechanisme
... er is sprake van een zogenaamd democratisch budgetmechanisme als vertegenwoordigers die langs democratische weg gekozen zijn democratisch genomen besluiten...Lees meer
marktmechanisme
... als we spreken van het marktmechanisme dan hebben we het over het geheel van vraag en aanbod...Lees meer
min
... de term min wordt gebruikt in de verbinding "in de min staan" wat staat tegenover "een plus noteren"...Lees meer
model
... een model is een versimpelde afbeelding van de werkelijkheid die echter eenvoudiger te manipuleren of te doorzien is...Lees meer
overheid
... de overheid is in het algemeen een regelgevend orgaan dat het bestuur van een land provincie of gemeente vormt...Lees meer
vast
... vast is een beursterm voor een beurs met veel fondsen met stijgende koersen...Lees meer
Begrippen waar budgetmechanisme in voorkomt
Onderstaande begrippen zijn elders op deze site gedefinieerd en deze term komt daar in voor.
economische orde
... we verstaan onder de economische orde de manier waarop de beslissingen die de overheid consumenten producenten en belangenorganisaties zelf...Lees meer
economische orde
... we verstaan onder de economische orde de manier waarop de beslissingen die de overheid consumenten producenten en belangenorganisaties zelf...Lees meer
overheidsfalen
... het feit dat de overheid zich bij de overheidsconsumptie niet altijd als een normale consument gedraagt noemen we het overheidsfalen...Lees meer
neosocialisten
... de neosocialisten vormen een groep binnen de socialisten die erkennen dat het budgetmechanisme tekortkomingen kent zoals het overheidsfalen...Lees meer
democratisch budgetmechanisme
... er is sprake van een zogenaamd democratisch budgetmechanisme als vertegenwoordigers die langs democratische weg gekozen zijn democratisch genomen besluiten...Lees meer
grondvormen van economische orde
... als de grondvormen van economische orde kennen we het marktmechanisme en het budgetmechanisme waarbij we in beide...Lees meer
